پیشینه
بررسی پیشینه تحقیق، مطالعه گذشته آن است و نگاهی است به آنچه دیگران در زمینه این تحقیق یا موضوعات مشابه انجام دادهاند. در بررسی پیشینه محقق میخواهد بداند دیگران در این باره چه کردهاند، تا کجا پیش رفتهاند و چگونه کار کردهاند تا او نیز کار خود را در راستا و ادامه تلاشهای پیشین قرار دهد. در ضمن، از روشها و نتیجههای آن تلاشها در حل مسئله خود استفاده کند.
هدف از بررسی پیشینه
۱٫ تمایز مسئله از سؤال
۲٫ بالا رفتن اطلاعات زمینهای
۳٫ آشنایی با منابع و اساتید مسئله
۴٫ اصلاح خطاهای احتمالی در مسئله تحقیق
۵٫ عدم تکرار اشتباه دیگر پژوهشگران
۶٫ تدوین بهتر فرضیهها
۷٫ آشنایی با روشها و ابزارها
۸٫ اطلاع دیگران نسبت به اشراف محقق بر مسئله
۹٫ توجه به جنبههای مغفول در پژوهش دیگران
۱۰٫ آشنایی با پیشنهادهای خاص محققان پیشین
شیوه تهیه پیشینه
الف. برای تهیه پیشینه، باید تمام منابعی (کتاب، مقاله، پایاننامه و …) که در مسئله مورد بحث شما نوشته شده است را مطالعه کنید.
ب. یک سری اطلاعات از هر اثری که مرتبط با موضوع (نه مسئله) یافت شد باید در یک برگه فیش یادداشت شود.
این اطلاعات عبارتند از:
۱٫ نام نویسنده؛
۲٫ نام اثر؛
۳٫ گزارشی از محتوای اثر؛
۴٫ نتیجه مقاله که مرتبط با مسئله باشد؛
۵٫ مشخصات منبع.
یک نمونه پیشینه برای مسئله
نقش فضای مجازی در رشد علمی طلبه
در فیش بالا عناصر فیش در تهیه پیشینه رعایت شدهاند:
نام نویسنده: مصطفی علیمرادی
نام اثر: حوزههای علمیه و فضای مجازی
گزارشی از اثر: نویسنده در این مقاله به اهداف و فعالیتهای حوزه در فضای مجازی میپردازد و زمینههای استفاده از فضای مجازی در حوزه را تبیین میکند. او در ادامه، کاربرد فضای مجازی در بهبود و رونق فعالیتهای حوزه علمیه را تبیین مینماید.
نتیجه مرتبط با مسئله: این اثر در زمینههای استفاده از فضای مجازی برای رشد علمی طلاب، به این موارد اشاره میکند: استفاده از کتابخانه مجازی، آموزش مجازی و اتاقهای گفتگو.
مشخصات منبع: علیمرادی، مصطفی، «حوزههای علمیه و فضای مجازی»، فصلنامه رهآورد نور، شماره ۵۶، ۱۳۹۵٫
نکته بسیار مهم اینکه: مصطفی علیمرادی موارد دیگری همچون اطلاعرسانی، مسافرتهای مجازی و گردآوری کمکهای خیریه را هم برای کاربرد فضای مجازی در بهبود و رونق فعالیتهای حوزه در مقاله خود مطرح کرده است. اما به این علت که موارد یادشده در مسئله پژوهش (یعنی: رشد علمی طلاب) تأثیر ندارند، در پیشینه ذکر نمیشوند.